Sanayi şirketlerine yönelik doğalgaz ve elektrik kesintileri Türkiye ekonomi gündeminde ilk sıraya oturdu. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ve Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, farklı sektör temsilcileriyle bu konuda bir çevrimiçi toplantı gerçekleştirdi. Toplantıda sektör temsilcileri kesintilere ilişkin kapsam ve süre konusunda sorular yöneltirken, kesintilerin geç bildirildiği yönündeki şikayetlerini de iletti. Toplantıda kesintilerin ne zaman sona ereceği konusunda net bir açıklama yapılmaması dikkat çekti. Toplantıda bazı sektör temsilcilerinin konutlarda enerji kesintisi yapılması talebini ilettiği de görüldü.
Türkiye'de ekonomi kamuoyu sanayiye uygulanan enerji kesintilerini konuşurken, ilgili iki bakanın sektör temsilcileriyle yaptığı toplantıda sürece ilişkin net bir takvim çıkmadı.
Bloomberg HT'ye konuşan kaynakların verdiği bilgiye göre Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ile Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank'ın sektör temsilcileriyle yaptığı toplantıda kesintinin süresi ve kapsamı gündeme gelirken, bazı temsilciler kademeli kesinti önerisinde de bulundu.
Toplantıda Bakan Dönmez, doğalgaza ilişkin yaptığı bilgilendirmede İran konusunda kamuoyunda bilgi kirliliği olduğunu belirtti. Dönmez, BOTAŞ’ın İran’a borcu olduğu ve İran’ın gazı iletmesine rağmen Türkiye’nin teknik sebepler sebebiyle gazı alamadığı gibi iddiaları kesin dille yalanladı.
Dönmez bunların hepsinin ellerinde raporla mevcut olduğunu İran'ın geçen hafta iletim hatlarında kaçak olduğunu ve düzeltmek için 10 güne ihtiyaç olduğunu bildirdiğini söyledi.
Dönmez, kendi ekiplerinin de kaçağın olduğu yere gidip konuyu teyit ettiğini İran’dan en azından durumu şimdilik idare etmesini ve kapsamlı tadilatın kış ayları bitince yapılmasını istediklerini ama İran'ın bunun mümkün olmadığını belirttiğini aktardı.
Dönmez, "Sorunun 10 gün sonra bitip bitmeyeceği hususunda da elimizde İran’dan gelen yazı var. O yazıda kesintinin 31 Ocak’a kadar süreceği yazıyor. Bizim hedefimiz 31 Ocak’tan önce bu tamirin tamamlanıp çözülmesi. Bunu İran’a bildirdik." diye konuştu.
"10 gün düşük kapasite yerine 2-3 günlük tam kesinti"
Dönmez, bu durumun ortaya çıkmasının ardından Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TOBB, OSB'ler ve OSBÜK ile birlikte bu sürece ilişkin bir çalışma yapıldığını belirtti.
Dönmez, "Aslında bunu 10 günde atlatabileceğimizi düşündük. 10 gün düşük kapasiteyle çalışılacağına, 2-3 gün tam kapanma yapıp, sonra tam kapasiteye dönülsün önerisi geldi. Biz de tamam dedik. Ancak, burada bazı sanayiciler çok daha zorlanabilir ve kritik durumdalar. Özellikle, üretimde kritik prosesi olanlar yani, üretimde belirli bir ısı gerekli olanlar çok önemli. Her OSB’den, bu kritik prosesleri olan firmaları tek tek tespit etmesini istedik. Onlar da tespitlerini yaptılar. Bu firmalarda üretim devam edecek. Kesinti yapılacak firmalar için ise ikili bir grup ayrımına gittik. OSB’lerde Pazartesi, Salı, Çarşamba bir grup, Çarşamba, Perşembe, Cuma bir grup kesinti olacak." diye konuştu.
Sektörel ayrım istendi
Toplantıya katılan iş dünyası temsilcileri bazı sektörlerin gaz kullanım ihtiyacının diğer sektörlere göre daha fazla olduğunu belirtti. İhracat temsilcileri de ihracat siparişlerinin gecikmesi durumunda sıkıntılar yaşanacağına dikkat çekti.
Bakan Dönmez, bu konuda ihracatçı firmaların sorumluluklarının farkında olduklarını, ancak sadece ihracatçı olmayan firmaların enerjisini kesme taraftarı olmadıklarını söyledi.
Dönmez, "İhracat firmalarının sorumluluklarının farkındayız ama ihracatçı olmayanlarınkini keselim, diğerleri kalsın diyemiyoruz. Bir hafta yüzde 40’lık kapasiteyle gideceğimize, 2-3 tam kapanmaya gidip, sonra tekrar tam üretime geçelim talebi OSB’lerden geldiği için bu uygulamayı ele aldık. Burada bir yük alınıyorsa hep beraber eşit şekilde almamız gerekiyor. Başta kesintiyi 2 gün planlamıştık. Ama, bazı firmaların üretimi ısıya dayalı olduğu için bunu 3 güne yaymak zorunda kaldık. İhracattaki ivmenin kaybedilmesi bizim de kabul edebileceğimiz bir durum değil. Ama bunu birkaç hafta içinde telafi edeceğimize inanıyorum." ifadelerini kullandı.
Kritik prosesi olan firmalar için kesinlikle yardımcı olacaklarını söyleyen Dönmez, özellikle ısı kaybı yaşanmamasının öncelikli hedefleri olduğunu, firmalara LNG takviyesi konusunda bir aksaklık görünmediğini belirtti.
Küçük şirketlere kesinti konusu
Toplantıda kullanımı az olan küçük şirketlerin kesintilerden muaf olması konusu da gündeme geldi. Bakan Dönmez, küçük sanayicilere kesinti yapılmaması konusunu TEİAŞ ile görüştüklerini, tüketimi 1600 kilovat altında olanlara kısıntıya gitmeyeceklerini söyledi.
Sektör temsilcileri kendilerine böyle bir bilgi gelmediğini söylerken, bazı küçük şirketlerin enerjisinin kesildiğine yönelik şikayetler aldıklarını da iletti.
"Gece yarısı gelen bildirimler zorluyor"
Toplantıda sektör temsilcileri bu süreçte kendilerine yönelik etkin bilgilendirmenin de önemli olduğuna dikkat çekti.
Mevcut durumla ilgili, her gün bilgi akışı sağlanan bir platformun kurulmasının çok daha sağlıklı olacağına dikkat çeken temsilciler gece yarısı son dakikada gelen bildirimlerin zor durumda bıraktığını belirtti.
Sanayide ve konutta kademeli kesinti talebi
Toplantıda bazı temsilciler sanayide ve konutta kademeli kesinti uygulanması talebini de dile getirdi.
"Sanayicilerin ciddi üretim hedefleri var ve bu hedeflerden sapamayız" diyen sanayiciler sanayide ve konutlarda kademeli kesintinin bu süreçten daha sağlıklı çıkmak için önemli olduğuna dikkat çekti.
Özellikle çelik ve metal sektöründen kendi sektörleri için 5 gün kademeli kesintinin daha uygun olduğu görüşü dile getirildi.
