Bütçeden Kamu İktisadi Teşebbüsleri'ne (KİT) Aralık ayında borç verme kalemi altında 55 milyar lira transfer edilirken en yüksek payı 40 milyar lira ile BOTAŞ aldı.
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan bütçe gerçekleşmelerine göre Aralık ayında borç verme kalemi altındaki en büyük transfer 40 milyar lira ile BOTAŞ'a yapılırken 2021'deki toplam transfer ise 50.3 milyar liraya yükseldi.Gelir Vergisi Kanunu ve bazı kanunlarda değişiklik öngören yasa ile ek bütçeye gerek kalmadan Cumhurbaşkanına bu yıl bütçe tahmininin üzerinde elde edilen gelir kadar tutarı ödenek olarak kullanma imkanı getirilmişti.AKP'li üst düzey yetkililer düzenlemeyle BOTAŞ'ın 50 milyar lirayı geçen borcunun silinmesi gibi bazı ihtiyaçların giderileceğini söylemişlerdi.Plan ve Bütçe Komisyonu'nda gerçekleşen konuşmalarda ise BOTAŞ'ın borcunun 30-40 milyar TL'ye ulaştığı belirtilmişti.
Gelir Vergisi Kanunu ve bazı kanunlarda değişiklik öngören yasada BOTAŞ ile ilgili yer alan madde ise şöyle:
"BOTAŞ’ın, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla Ticaret Bakanlığına bağlı tahsil dairelerine vadesi geldiği halde ödenmemiş olan her türlü vergi, fon ve paylar ile idari para cezaları, bunlara bağlı gecikme zammı ve gecikme faizi borçları ile 11/11/2020 tarihli ve 7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun kapsamında yapılandırılmış borçları (vadesi gelmemiş taksitler dâhil); adı geçen şirketin Hazineden, 31/12/2021 tarihine kadar oluşan görevlendirme bedeli alacaklarına karşılık, merkezi yönetim bütçesinin gelir ve gider hesaplarıyla ilişkilendirilmeksizin mahsup suretiyle, Ticaret Bakanlığınca terkin edilir. Bu kapsamda mahsuba konu olacak borçlara bu maddenin yayımlandığı tarihten sonra fer’i alacak hesaplanmaz.
Bu madde kapsamında BOTAŞ’ın Hazineden olan görevlendirme bedeli alacağı tutarını tespit etmeye, mahsup suretiyle yapılacak terkin işlemlerini belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanı yetkilidir.”
"Bazı KİT'lere verilen borç açığı artırdı"
Bürümcekçi Araştırma ve Danışmanlık Kurucusu Haluk Bürümcekçi bütçe rakamlarını değerlendirdi.
Bürümcekçi, “Aralık ayı genellikle ödeneklerin kullanıldığı bir aydır. Genelde yüksek açık olur ama geçen sene düşük kalmıştı dolayısıyla bu yıl, nakit bütçeye de baktığımızda belirgin bir artış olacağını görüyorduk. Bakanlıktaki değişim sonrası bütçede olan maliye alanının kullanılacağına dair sinyaller geliyordu. Böylece, Aralık’ta tarihi yüksek bir açık gördük. Bazı KİT'lere borç verildiğini de görülüyor o da ekstra boyutta açığı arttırmış” dedi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası(TCMB), Aralık ayında BOTAŞ'a rekor düzeyde aylık döviz satışı gerçekleştirmişti.
TCMB verilerine göre BOTAŞ'a Aralık ayında 3,4 milyar dolarlık döviz satılmış, bu rakam 2014'te başlayan döviz satışları süresince kaydedilen en yüksek aylık satış olmuştu.
2021 yılı tamamında TCMB'nin BOTAŞ'a yaptığı döviz satışı 6,1 milyar doları buldu.
TCMB’nin BOTAŞ’a 2015-2020 yılı arasında toplam döviz satışı ise 45 milyar doları bulmuştu. TCMB'nin aylık döviz alım-satım tutarları verisine göre, 2021’in Ocak ayında 6 yılın ardından ilk kez BOTAŞ'a döviz satışı gerçekleşmemişti.TCMB Aralık 2014 tarihinden bu yana BOTAŞ'a döviz satışı gerçekleştiriyordu.
